Dwujęzyczność zamierzona - czy warto? Jak ją wprowadzić?

Rodzice często inwestują w angielski dla dzieci, który jest dobrym sposobem nauki języków obcych, gdyż nauką zajmują się doświadczeni lektorzy. Drugi sposób to przekazanie dziecku swoich umiejętności językowych - na tym opiera się koncepcja dwujęzyczności zamierzonej. Warto bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu.

Artykuł ten nie ma na celu przekonywania, że dwujęzyczność zamierzona jest jedyną słuszną metodą nauki języka dla dzieci. Chcemy jedynie podzielić się naszymi obserwacjami i wynikami badań naukowych, które ukazują korzyści płynące z dwujęzyczności zamierzonej.

Niewątpliwie nie jest to metoda odpowiednia dla każdego. Wiele rodziców może obawiać się przeszkód psychologicznych i społecznych, z którymi wiąże się wprowadzanie drugiego języka do życia dziecka. Niemniej jednak, z własnego doświadczenia możemy stwierdzić, że dwujęzyczność zamierzona przynosi znakomite efekty i jest warta rozważenia.

Czym dokładnie jest dwujęzyczność zamierzona?

To sytuacja, w której rodzic lub inny opiekun wprowadza drugi język do życia dziecka, choć nie jest rodzimym użytkownikiem tego języka. Na przykład, para rodziców, obaj Polacy, postanawia wprowadzić język angielski jako drugi język w domu. Jeśli zostaną spełnione odpowiednie warunki, to dziecko, które będzie miało codzienny kontakt z tym językiem, prawdopodobnie stanie się dwujęzyczne.

Warto podkreślić, że dwujęzyczność wcale nie jest "nadprzyrodzoną mocą" - jest to naturalne zjawisko w większości kultur na świecie, gdzie dzieci od najmłodszych lat uczą się dwóch, trzech lub nawet czterech języków. Dziecięcy mózg jest zdolny do szybkiego przyswajania różnych języków, o ile zostaną spełnione pewne warunki, w tym wprowadzenie języka na odpowiednim etapie życia dziecka.

Kiedy zacząć wprowadzać drugi język?

Odpowiedź jest prosta: tak wcześnie, jak tylko jesteście w stanie. Mózg dziecka zaczyna przyswajać język już w łonie matki. Dzieci noworodki nieświadomie uczą się dźwięków i melodii języka. Jeśli przegapiliście ten okres, nadal macie czas do trzeciego roku życia, co jest zgodne z badaniami naukowymi, które sugerują, że dzieci, które zaczynają uczyć się drugiego języka przed ukończeniem trzech lat, mają większe szanse na prawdziwą dwujęzyczność.

Dziecko dwujęzyczne to dziecko, które włada dwoma językami na poziomie osoby jednojęzycznej. Jednak jeden z tych języków może być bardziej dominujący, co w Polsce zazwyczaj oznacza, że polski staje się bardziej dominującym językiem. Mimo to, wprowadzając drugi język w młodym wieku, dajemy dziecku podwaliny do niezwykłej umiejętności - naturalnego wyczucia języka.

Jakie są korzyści wprowadzenia dwujęzyczności zamierzonej?

Nauka mówienia procentuje: Dzięki dwujęzyczności dzieci mogą rozwijać płynność w mówieniu. Przez większość czasu nauka języka w szkole skupia się na zdawaniu egzaminów i pisaniu testów, z niewielką uwagą poświęcaną płynności wypowiedzi. Dlatego wprowadzenie dwujęzyczności może pomóc dzieciom rozwijać umiejętność płynnego mówienia.

Nauka tolerancji: Dzieci dwujęzyczne widzą świat w bardziej różnorodny sposób i są bardziej tolerancyjne. Wiedza, że istnieje wiele sposobów opisywania rzeczy, pomaga im w zrozumieniu, że nie istnieje jedna obiektywna prawda. To otwartość na różne języki pomaga również otworzyć umysł na różne wizje świata.

Lepszy akcent: Nie trzeba obawiać się, że dziecko nauczy się złego akcentu. Dzieci mają naturalną zdolność do korygowania swojego akcentu, szczególnie przy pomocy bajek, piosenek i kontaktu z native speakerami. Ich akcent może nie być identyczny z native speakerami, ale z pewnością będzie lepszy niż akcent rodziców.

Korzyści dla rodziców i innych członków rodziny: Rodzice również mogą czerpać korzyści z wprowadzenia dwujęzyczności. Wymaga to ciągłego doskonalenia własnej znajomości języka i uczenia się nowych słów. Warto również zaznaczyć, że dwujęzyczność może zbliżyć rodzinę, a inni członkowie rodziny również mogą uczyć się drugiego języka.

Jak wprowadzić dwujęzyczność zamierzoną?

Jeśli zdecydujecie się na wprowadzenie dwujęzyczności do życia swojego dziecka, istnieje kilka strategii, które można wypróbować:

Strategia "OPOL" (one parent, one language): Jedno z rodziców mówi do dziecka w jednym języku, a drugie w drugim. To jedna z najskuteczniejszych strategii.

Strategia "one time" lub "one place": Wprowadzenie drugiego języka w określonym czasie lub miejscu, na przykład zawsze wieczorem przed snem lub tylko w jednym pomieszczeniu w domu.

Strategia "MLP" (mixed language policy): Rodzice przełączają się między językami w zależności od preferencji, zachowując równowagę między językami.

Strategia "MLAH" (minority language at home): Rodzice konsekwentnie używają drugiego języka w domu przez cały czas.

Niezależnie od wybranej strategii, ważne jest, aby zapewnić dziecku regularny kontakt z językiem, co według niektórych badań może wymagać od 15 do 25 godzin tygodniowo. Jednak nie tylko poziom kompetencji językowych opiekuna dziecka jest ważny, ale także jakość przekazywanej wiedzy. Ważne jest również, aby drugi rodzic akceptował i wspierał wprowadzenie dwujęzyczności. Jeśli potrzebujecie wsparcia specjalistów, w nauce angielskiego Waszego dziecka pomoże odpowiednio dobrana szkoła językowa.

Warto podjąć próbę wprowadzenia dwujęzyczności, jeśli czujecie się na siłach. Początki mogą być trudne, ale efekty mogą przynieść ogromną satysfakcję. Dwujęzyczność to proces, który wymaga czasu i wysiłku, ale jest to inwestycja w przyszłość dziecka. W każdej chwili możecie zdecydować, że to nie dla Was, ale nie będzie to krzywdzić Waszego dziecka. Jak twierdzi dr Sonia Szramek-Karcz, "dwujęzyczność to proces", a każdy dzień przynosi nowe możliwości.