Co to jest łuszczyca? DIETETYK radzi co jeść, a czego lepiej unikać

Łuszczyca jest przewlekłą, nawrotową chorobą zapalną skóry o podłożu autoimmunologicznym. Charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji. Najczęściej występuje postać plackowata, powodująca występowanie ognisk chorobowych pod postacią czerwonych „blaszek” pokrytych srebrzystą łuską, które występują na skórze głowy, łokci i kolan. Wyróżniono również łuszczycę krostkową oraz łuszczycowe zapalenie stawów, które obserwuje się znacznie rzadziej. W rozwoju choroby udział mają również czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Wysiew łuszczycy powodować może także sposób odżywiania oraz alkohol. Łuszczyca charakteryzuje się zaburzoną proliferacją komórek naskórka i stanem zapalnym w skórze właściwej. W Polsce choruje ok. 1 mln osób.

Co należy zrobić jeśli pojawia się wysiew łuszczycy?

Aby zapobiec lub zmniejszyć wysiew łuszczycy należy utrzymywać odpowiednią masę ciała ( w prawidłowych wartościach BMI tj. 18,5-24.9). U osób z nadwagą rośnie nieznacznie ryzyko wystąpienia łuszczycy, a u osób z otyłością zwiększa się ponad dwukrotnie. Redukcja masy ciała łagodzi natomiast przebieg choroby. Tkanka tłuszczowa trzewna (występująca głównie wokół narządów wewnętrznych) wzrasta w otyłości. Zawiera ona makrofagi, które są odpowiedzialne za rozwój stanu zapalnego w tkance tłuszczowej i są one źródłem cytokin prozapalnych, które wpływają na rozwój zapalenia łuszczycowego.

Dieta w łuszczycy: co powinna zawierać, a czego unikać?

Dieta w łuszczycy powinna być bogata w:

• Kwasy omega 3 – najbogatsze źródła, to: makrela, sardynki, łosoś, śledzie, pstrąg, olej lniany, rzepakowy, sojowy, kukurydziany. Wpływają na spadek prozapalnych cytokin oraz są substratem substancji o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Zaobserwowano poprawę stanu skóry pacjentów, którzy spożywających tłuste ryby, bogate w omega 3,

• Antyoksydanty - zawierają je: zielone warzywa, marchewki, pomidory, papryka, porzeczka. Zmiany skórne nasilają się przez „stres oksydacyjny”, który powstaje w wyniku tworzenia się wolnych rodników tlenowych. Wolne rodniki wywołują uszkodzenie komórek śródbłonka, zwiększając tym samym przepuszczalność drobnych naczyń co prowadzi do migracji komórek zapalnych. Antyoksydanty są tzw. „wymiataczami wolnych rodników”, powodując tym samym poprawę stanu skóry,

• Witaminę D3, której dostarczą: synteza słoneczna, pstrąg, tran, borówki, halibut, makrela, karp, jajka. Obserwuje się zahamowanie rozprzestrzeniania się zmian skórnych oraz lepsze samopoczucie pacjentów, których dieta bogata jest w witaminę D3,

• Selen, który zawierają: orzechy brazylijskie, łosoś, tuńczyk. Wykazano, że pierwiastek ten znacznie poprawia zmiany chorobowe na skórze u chorych na łuszczycę.

Czego unikać w codziennej diecie jeśli zdiagnozowano u nas łuszczycę:

• Kwasów tłuszczowych nasyconych, których najwięcej zawierają: czerwone mięso, tłuszcze zwierzęce, podroby, kokos,

• Glutenu – głównym źródłem jest: pszenica, żyto, owies. UWAGA! Osoby, które chorują na łuszczycę mogą zachorować na inną chorobę autoimmunologiczną w tym celiakię tzw. Chorobę trzewną. W chorobie tej należy wyeliminować gluten, gdyż wpływa on na niszczenie kosmków jelitowych, powodując zaburzenia wchłaniania składników odżywczych. Jeśli nie chorujemy na celiakię i nie mamy przeciwciał przeciwko gliadynie (AGA) oraz transglutaminazie tkankowej nie powinno rezygnować się z glutenu. Remisję zmian chorobowych zaobserwowano u osób chorych na celiakię oraz u osób z obecnymi przeciwciałami AGA,

• Alkoholu - picie alkoholu zwiększa zmiany łuszczycowe, a efekty leczenia są gorsze. Związek nie jest do końca znany, ale może być to wywołane „stresem oksydacyjnym”. Rozszerza on również naczynia, ułatwiając tym samym migrację komórek zapalnych,

• Żywności wysoko przetworzonej zawierającej konserwanty,

• Ostrych przypraw,

• Nikotyny - wpływa na odpowiedź układu immunologicznego. Nikotyna produkuje substancje, które nasilają reakcje zapalne w skórze. Osoby palące są bardziej narażone na występowanie łuszczycy. Pogarsza również przebieg Łuszczycy krostkowej dłoni i stóp u kobiet. 

Piśmiennictwo:

1. Agnieszka Owczarczyk-Saczonek , Waldemar Placek: IIs the diet important for psoriasis? Przegl Dermatol 2014, 101, 319–326

2. Marta Stawczyk, Aneta Szczerkowska-Dobosz, Olivia Komorowska, Magdalena Dobosz, Agata Maciejewska-Radomska: The role of nutrition in psoriasis — a chronic inflammatory systemic disease

3. Wasiluk D, Ostrowska L, Stefańska E. Czy odpowiednia dieta może być pomocna w leczeniu łuszczycy zwykłej? Med Og Nauk Zdr. 2012; 18(4): 405-408

4. Agnieszka Owczarczyk-Saczonek, Waldemar Placek Compounds of psoriasis with obesity and overweight Postepy Hig Med Dosw (online), 2017; 71: 761-772 e-ISSN 1732-2693.

Katarzyna Butowska

• Wykształcenie: studia licencjackie na kierunku dietetyka W Collegium Medicum UWM w Olsztynie. Studia II stopnia na kierunku dietetyka na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. Stale pogłębia wiedzę na kursach doszkalających oraz w praktyce. 
• Katarzyna Butowska miała okazję się przekonć osobiście jak codzienne wybory dietetyczne wpływają na życie. Od dzieciństwa zmagała się bowiem z otyłoscią, próbując każdej możliwej diety. Oczekiwane efekty pojawiły się dopiero kiedy zaczęła stosować prawidłowo zbilansowaną dietę i zmieniła nawyki żywieniowe na zdrowe. Udało się zdrowo schudnąć, bez efektu jo-jo. Dzięki temu potrafi rozmawiać z pacjentem, bo wie przez co właśnie przechodzi i z czym się zmaga zmieniając dotychczaspowy styl życia na zdrowy. Katarzyna Butowska wie także, jak podczas procesu odchudzania potrzebna jest oprócz opieki mertytorycznej empatia. 
• Opracowanie indywidualnej diety dla pacjenta zaczyna od długiej rozmowy na temat obecnego stanu zdrowia, stylu życia, upodobań kulinarnych, dotychczasowej historii odchudzania itp. Pacjenci są również proszeni o przyniesienie na pierwszą wizytę dzienniczka żywieniowego obejmującego 3 dni, by dokładnie przeanalizować obecną dietę i nawyki żywieniowe.

Katarzyna Butowska przyjmuje:

• w Gdańsku, w Poradni Ortopedica: tel.: +48 514 084 888
• konsultacje online: poradnia@medfood.com.pl