Autor zdjęcia/źródło: Photl.com
Metody tworzenia wyników badań
• Metoda ilościowa pozwala określić dokładny poziom danego elementu i wyrażona jest w jednostkach miary.
Jest to metoda najczęściej stosowana i służy do oznaczania m.in. elementów morfologii krwi, elektrolitów, hormonów. Jako przykład niech posłuży nam glukoza we krwi. Zbadany na czczo z krwi żylnej poziom glukozy powyżej przyjętej normy 60–99 mg/dl (3,4-5,5 mmol/l) pozwala rozpoznać hiperglikemię i rozpocząć pełną diagnostykę w kierunku cukrzycy. Poziom poniżej normy (w tym przypadku poniżej 60 mg%), określa się jako hipoglikemię. Jeśli natomiast oznaczony poziom glukozy mieści się w przedziale pomiędzy 60 a 99 mg/dl, wówczas mamy do czynienia z tzw. normoglikemią, czyli prawidłowym poziomem glukozy we krwi.
• Metoda jakościowa pozwala oszacować obecność lub brak danej substancji w badanym materiale.
Jednym z bardziej znanych przykładów wykorzystania metody jakościowej jest test ciążowy (np. płytkowy), wykonywany z próbki moczu. Wynik dodatni testu, świadczący o ciąży, uzyskiwany jest w momencie obecności w moczu hormonu hCG. Jest to jednak jedynie test przesiewowy, dlatego dla uzyskania 100% pewności należy oznaczyć dokładny poziom hormonu z krwi lub moczu w laboratorium przy użyciu metody ilościowej.
• Metoda półilościowa wykorzystywana jest np. w tzw. testach paskowych. Po zanurzeniu paska testowego w próbce materiału (np. moczu), odbarwia się on pod wpływem obecności badanej substancji w próbce. Tak uzyskany wynik pozwala w pewien sposób określić jej poziom, przez porównanie zmienionego koloru paska do skali kolorów na opakowaniu, gdzie każdy odcień oznacza inny poziom.
Ponownie posłużymy się glukozą, tym razem w moczu, gdzie prawidłowo nie powinna ona występować. Jeśli test pokazuje, że w moczu nie ma glukozy, uzyskany wynik określa się jako ujemny. W przypadku jej obecności w próbce w teście uzyskamy wynik dodatni, a stężenie w przybliżeniu obrazuje różne wybarwienie paska.
Na wynik badania laboratoryjnego wpływa wiele czynników. Należą do nich w szczególności: różnice aparaturowe, stosowane jednostki miary, sposób pobierania materiału do badań, czynniki kliniczne oraz przyjmowane przez pacjenta leki.
Dzisiejsza technika laboratoryjna prezentuje bardzo wysoki poziom. Obecnie wynik badania można uzyskać niezwykle szybko. Co więcej, są to wyniki dokładne, powtarzalne i, dzięki temu, wiarygodne.
