Dlaczego spektrum autyzmu?
To właśnie określenie “spektrum” oddaje najważniejsze cechy tego zaburzenia neurorozwojowego, które nie podlega pod definicję klasycznych chorób. Opisuje ono bowiem pewien zespół cech, które mają różnorodne nasilenie u różnych osób.
Spektrum autyzmu znacznie lepiej oddaje zróżnicowanie zaburzenia u poszczególnych jednostek i wskazuje, iż konkretne cechy mogą od siebie znacząco odbiegać u pacjentów. Dzięki temu uwzględnia znacznie większe zróżnicowanie problemu niż jakiekolwiek inne nazwy.
Autyzm wysoko- i niskofunkcjonujący
Dwa często pojawiające się określenia, czyli autyzm niskofunkcjonujący i wysokofunkcjonujący, odnoszą się do tego, jak dana jednostka radzi sobie w społeczeństwie przy swojej neuronietypowości. Określenia autyzm niskofunkcjonujący używamy względem osób, które mają poważne zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu i są słabo dostosowane do ogółu społeczeństwa i wymagań przed nimi stawianych. Z kolei określenie autyzm wysokofunkcjonujący odnosi się do osób, które nie wykazują większych zaburzeń funkcjonowania w życiu codziennym i są w stanie stosunkowo dobrze radzić sobie w społeczeństwie.
Zespół Aspergera
Z autyzmem bardzo blisko związany jest zespół Aspergera, który często uważany jest za najlżejszą postać autyzmu. Osoby z zespołem Aspergera zazwyczaj dobrze radzą sobie w codziennym życiu i potrafią się komunikować, jednak wciąż mają specyficzne zainteresowania i wzorce zachowań, a także słabo radzą sobie w interakcjach społecznych (np. nie rozumieją żartów i ironii, słabo albo w ogóle nie okazują empatii).
Najbardziej typowe objawy autyzmu
Pomimo że autyzm oznacza całe spektrum cech, występujących z różnym nasileniem, udało się ustalić, iż kilka cech jest wspólnych dla niemal wszystkich pacjentów. Są to przede wszystkim:
- trudności z komunikacją z innymi - przez co osoba z zaburzeniem słabo odnajduje się w interakcjach społecznych (np. jak zostało wspomniane, nie rozumie żartów i ironii) i często nie potrafi zrozumieć ani okazywać empatii;
- niechęć do zmian: od drobnych, jak zmiana miejsca położenia przedmiotu, aż do tak poważnych jak zmiana miejsca zamieszkania;
- tendencja do powtarzalnych, wręcz obsesyjnych zachowań, w tym postępowanie zawsze zgodnie z utartym schematem;
- zainteresowania, które pojawiają się już w najmłodszym wieku, są przedmiotem dużego zaabsorbowania pacjenta i mogą przyjąć formę obsesji. Są to np. zainteresowanie dinozaurami, matematyką lub inną dziedziną nauki.
Warto przy tym zauważyć, że u większości osób pierwsze symptomy zaburzenia mogą być zauważone bardzo wcześnie, zazwyczaj przed trzecim rokiem życia. Zdarza się nawet, że są dostrzegalne w wieku niemowlęcym.
