Autor zdjęcia/źródło: http://www.nowetapety.pl/
Krótkowzroczność – (z gr. miopia – mrużyć), należy do najczęściej spotykanych wad wzroku. Wada ta polega na tym, że tor optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne. Promienie równoległe, które w akomodującym oku miarowym ogniskowane są na siatkówce, w nieakomodującym oku krótkowzrocznym ogniskowane są przed siatkówką. Obraz na siatkówce jest zamazany, a krótkowidz daleko widzi niewyraźnie – dobrze widzi z bliska. Aby lepiej widzieć przedmioty znajdujące się dalej, krótkowidz mruży oczy zmniejszając rozproszenie obrazu na siatkówce poprzez zwiększenie głębi ostrości. Przyczyną powstania krótkowzroczności są zbyt duże rozmiary przednio-tylne oka lub zbyt duża siła łamiąca kładu optycznego oka.
Leczenie krótkowzroczności polega na zastosowaniu okularów korekcyjnych – soczewki rozpraszające wklęsło-wypukłe, lub soczewek kontaktowych. Krótkowzroczność leczy się również operacyjnie. Keratotomia promienista to zabieg polegający na nacięciu rogówki – w przypadku krótkowzroczności do 6 dioptrii może około 90 procent operowanych przywrócić niemal normalny wzrok. Pojawiają się jednak często problemy wynikłe z blizn, między innymi nadwrażliwość na światło. Obecnie najczęściej stosuje się laserowe korekty wzroku, metodami LASIK, SBK LASIK, Epi-LASIK i LASEK. Zabieg taki wykonywany laserem (excimer) jest skuteczny przy umiarkowanej krótkowzroczności.
Występują trzy rodzaje krótkowzroczności. Krótkowzroczność osiowa (zbyt długa oś gałki ocznej) – rozwija się zwykle w okresie dojrzewania płciowego i osiąga ostateczny poziom między 15 a 30 rokiem życia. Krótkowzroczność krzywiznowa (zbyt wypukła krzywizna poszczególnych elementów układu optycznego oka, zwłaszcza rogówki i soczewki). Oraz krótkowzroczność refrakcyjna (zbyt duży współczynnik załamania soczewki, najczęściej na skutek rozwijającej się cukrzycy lub zaćmy jądrowej). Są również trzy stopnie krótkowzroczności. Niska – do –3,0 dioptrii (widzenie z bliska przy wadzie –3 jest wręcz komfortowe bo nie wymaga akomodacji), średnia – od –3,0 do –7,0 dioptrii, oraz wysoka – powyżej –7,0 dioptrii.
Nadwzroczność (z gr. hyperopia) – jest drugą obok krótkowzroczności najczęściej spotykaną wadą refrakcyjnąwzroku. Dalekowidz źle widzi zarówno z daleka jak i z bliska. Żeby dobrze widzieć daleko musi silnie akomodować, co jest możliwe tylko u młodych osób (nadwzroczność utajona). Z wiekiem zdolność akomodacji maleje i wadę można wyrównać już tylko szkłami okularowymi. Przyczynami dalekowzroczności są zbyt małe rozmiary przednio-tylne oka w stosunku do jego siły łamiącej lub niewystarczająca siła łamiąca układu optycznego oka (np. zbyt płaska rogówka) w stosunku do jego długości. Promienie równoległe, które w akomodującym oku miarowym ogniskowane są na siatkówce, w nieakomodującym oku nadwzrocznym ogniskowane są za siatkówką. W leczeniu nadwzroczności stosuje się okulary lub soczewki kontaktowe skupiające. Brak korekcji u młodych osób może prowadzić do tzw. zeza akomodacyjnego.
Wyróżniamy dwa rodzaje nadwzroczności – utajona i starcza. Ta pierwsza występuje u osób po 40 roku życia. Amplituda akomodacji spada do 2,5-3 dioptrii i można nią najwyżej skompensować do dali nadwzroczność o takiej właśnie liczbie dioptrii, ale wtedy brakuje już dodatkowej mocy optycznej aby ostro widzieć "do bliży". Jednak u dzieci elastyczność soczewek jest tak wielka, że przekłada się ona na amplitudę akomodacji powyżej 14 dioptrii. Można nią skompensować nadwzroczność rzędu 11 dioptrii, oraz 3 dodatkowe dioptrie, żeby ostro widzieć "do bliży", a więc w całym zakresie. Natomiast drugim rodzajem nadwzroczności jest nadwzroczność starcza. W miarę starzenia się współczynnik załamania światła przez rogówkę i ciało szkliste zmniejsza się typowo o 1,5 dioptrii w 70 roku życia i o 2,5 dioptrii w 80 roku życia. Jednak krótkowidz akurat na tym zyskuje, a może nawet dojść do naturalnej kompensacji krótkowzroczności (przy wadach - odpowiednio - minus 1,5 i minus 2,5 dioptrii). Nie należy nadwzroczności starczej mylić ze starczowzrocznością.
