Dlaczego warto zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu?

Główne objawy kleszczowego zapalenia mózgu

Chorobę tę, nazywaną również odkleszczowym zapaleniem mózgu, wywołują flawowirusy przenoszone przez kleszcze. Jej źródłem jest zarówno ukąszenie przez zakażonego owada czy bezpośredni kontakt z jego płynami ustrojowymi, jak i przyjęcie niepasteryzowanego mleka pochodzącego od zakażonego zwierzęcia. Miejsca najczęściej atakowane przez kleszcze to ręce, nogi, głowa, uszy oraz miejsca zgięcia dużych stawów. Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba dotykająca osoby w przedziale wiekowym od 3 do 80 lat. W największym stopniu narażone są na nią jednak dzieci, osoby starsze oraz mężczyźni.

Okres wylęgania omawianej choroby wynosi przeważnie 7-14 dni i ma dwufazowy przebieg. W większości przypadków, pierwotne zakażenie przebiega bez wyraźnych objawów lub są one zbliżone do grypy. Faza ta trwa maksymalnie 19 dni. Gdy nie dojdzie do zajęcia układu nerwowego przez wirusy, chory wraca do zdrowia. W przeciwnym wypadku dochodzi do drugiej fazy zakażenia, której towarzyszyć może gorączka sięgająca 40 stopni Celsjusza, oczopląs, światłowstręt, bóle i zawroty głowy, wymioty oraz zmienność nastrojów. W niektórych przypadkach możemy mieć również do czynienia ze spadkiem ciśnienia, niedowładem mięśni, zaburzeniami świadomości, podwójnym widzeniem, sztywnością karku i niedosłuchem.

Zajęcie przez wirusa ośrodkowego układu nerwowego skutkować może zapaleniem opon mózgowo – rdzeniowych i rdzenia kręgowego lub mózgu i opon mózgowo – rdzeniowych. Kleszczowe zapalenie mózgu nieść może za sobą powikłania, takie jak uszkodzenie słuchu czy pojedynczych nerwów, niedowład, zaburzenia psychiczne, jak nerwica lub depresja. Niekiedy możemy mieć również do czynienia z ograniczoną wydolnością fizyczną oraz upośledzeniem ruchów rąk. W skrajnych przypadkach opisywana choroba może prowadzić do śmierci.

Rodzaje szczepionek przeciw kleszczom

W celu uchronienia się przed ugryzieniem przez kleszcza, udając się na miejsce ich wzmożonego występowania należy założyć odzież zakrywającą jak największą powierzchnię ciała i zastosować specjalne środki odstraszające. Znacznie skuteczniejsze są jednak szczepionki przeciw kleszczom, które w znaczącym stopniu zabezpieczają przed zachorowaniem. Uwaga! Nie chronią one przed boreliozą, która również jest przenoszona przez te owady.

Dostępne w naszym kraju szczepionki przeciw kleszczom zawierają martwy wirus kleszczowego zapalenia mózgu, co eliminuje niebezpieczeństwo zakażenia oraz pozwala na stosowanie ich u osób z upośledzoną odpornością. Szczepienie przeciw omawianej chorobie jest ujęte w polskim Programie Szczepień Ochronnych i obejmuje szczepienie podstawowe i przypominające. Szczegółowe informacje na temat szczepionek przeciw kleszczom znaleźć można na stronie https://www.kleszcze.info.pl/szczepienia.

Pierwsze z nich składa się z pierwszej dawki, po 1-3 miesiącach drugiej, a po 5-12 miesiącach – trzeciej. Szczepienie przypominające powinno się wykonać po 3 latach po ostatniej dawce, a kolejne co 3-5 lat.

Zaszczepienie zimą albo wczesną wiosną gwarantuje ochronę od początku aktywności kleszcza. W krajach europejskich, przyspieszony schemat szczepienia jest zalecany osobom, które rozpoczynają szczepienie wiosną albo latem, w krótkim okresie przed wyjazdem w rejony endemiczne, w których w ciągu ostatnich dwóch lat występowało zachorowanie. W zależności od wskazań producenta, stosuje się schemat: 0, 14 dni, 5-12 miesięcy albo 0, 7 dni, 21 dni, 12 miesięcy.

Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest zalecane nie tylko poruszającym się pieszo turystom, lecz także dzieciom wyjeżdżającym na obozy, pracownikom leśnym, rolnikom, wojskowym przebywającym na poligonach oraz funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej.

Przeciwwskazania szczepionki przeciw kleszczom

Szczepionkę przeciw kleszczom można podawać dzieciom po ukończeniu 12 miesiąca życia. Do przeciwwskazań zalicza się nadwrażliwość na składniki szczepionki czyli, formalinę, gentamycynę, neomycynę oraz białko kurze, trwającą ostrą chorobę infekcyjną oraz ostrą reakcję po poprzedniej dawce.

Po szczepieniu wystąpić mogą odczyny poszczepienne w postaci miejscowych zmian takie, jak bolesność, obrzęk, zaczerwienienie, bóle mięśni i głowy oraz stan gorączkowy.

Źródła:

• https://wylecz.to/pl/choroby/choroby-zakazne/kleszczowe-zapalenie-mozgu.html
• http://twojezdrowie.rmf24.pl/czlowiek/news-kleszcze-ruszaja-do-ataku-jak-sie-przed-nimi-chronic,nId,2570216
• https://www.kleszcze.info.pl/szczepienia