Co na wzdęcia i jak sobie z nimi poradzić?

Wzdęcia to objawy powiązane z występowaniem zbyt dużej ilości gazów w jelitach. Wskazuje się, że średnio każdego dnia wydalamy z naszego przewodu pokarmowego ok. 600 ml gazów. Powietrze przedostaje się do przewodu pokarmowego na skutek połykania go w trakcie picia czy jedzenia. Wzdęcia często występują wraz z innymi nieprzyjemnymi dolegliwościami, takimi jak bóle brzucha, nudności, zaparcia czy wczesne uczucie sytości po spożytym posiłku (1). Zaburzeniom tym sprzyja styl życia oparty na nieprawidłowo zbilansowanej diecie, stresie, spożywaniu posiłków w pośpiechu czy braku aktywności fizycznej (2).   Jaki jest zatem najlepszy sposób na wzdęcia?

Przyczyny występowania wzdęć

Wzdęcia mogą być wywołane przez:

• zaparcie,
• niewłaściwe trawienie oraz nietolerancję węglowodanów,
• zespół jelita drażliwego,
• zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego,
• nieswoiste choroby jelit,
• nowotwór jelita grubego,
• celiakię,
• niedrożność przewodu pokarmowego po zabiegu chirurgicznym,
• niektóre leki, np. blokery kanału wapniowego czy antydepresanty (2),
• zmiany odżywiania związane np. z podróżą (przejściowe wzdęcia),
• anoreksję, bulimię,
• SIBO,
• ciążę (4).

Jakie są objawy wzdęć?

Jeżeli doskwierają Ci wzdęcia, zapewne doświadczasz takich dolegliwości, jak:

• dyskomfort lub ból brzucha,
• uczucie pełnego brzucha lub większego niż zazwyczaj,
• burczenie w brzuchu,
• zwiększone oddawanie gazów (3).

Jak poradzić sobie ze wzdęciami?

Aby złagodzić uciążliwe wzdęcia, warto zastosować się do kilku wskazówek. Skuteczny sposób na wzdęcia, to często właściwe zalecenia dietetyczne, które mogą mieć wpływ na zredukowanie występujących objawów wzdęć, a także nadmiernego wytwarzania gazów. Jakie są zatem domowe sposoby na gazy?

1. Spożywaj częściej mniejsze porcje posiłków.
2. Zadbaj o odpowiednie spożycie błonnika, zwłaszcza, jeżeli doświadczasz zaparć. Pamiętaj jednak, aby zwiększać jego spożycie stopniowo, ponieważ zbyt szybkie zwiększenie ilości błonnika w codziennej diecie może z kolei skutkować występowaniem gazów czy skurczów brzucha. Najlepiej wprowadzać go w ciągu tygodni, a nie dni, aby organizm miał czas na przyzwyczajenie się. Błonnik znajdziesz zwłaszcza w produktach pełnoziarnistych, owocach czy warzywach. Możesz też skonsultować z lekarzem zastosowanie preparatu OptiFibre®, który zawiera 100% błonnika pochodzenia roślinnego.
3. Zwróć uwagę na spożycie fermentowanych produktów mlecznych, które zawierają probiotyki - składniki mające korzystny wpływ na objawy wzdęć.
4. Ogranicz spożycie produktów gazotwórczych, czyli warzyw kapustnych, nasion roślin strączkowych (np. soczewicy, fasoli) czy cebuli. Zamiast nich zadbaj o to, aby w Twojej diecie nie zabrakło produktów dostarczających węglowodanów łatwostrawnych takich, jak ryż, ziemniaki, banany czy jogurty.
5. Unikaj spożycia obfitych posiłków przed snem.
6. Zmniejsz spożycie żywności przetworzonej, a także słodkich czy pikantnych produktów.
7. Wyklucz spożycie tłustych i smażonych potraw pochodzenia zwierzęcego.
8. Unikaj substancji słodzących, w tym ksylitolu, maltitolu czy sorbitolu.
9. Zadbaj o dietę bogatą w białko - spożycie produktów mlecznych (pod warunkiem, że dobrze tolerujesz laktozę) wraz z ograniczonym spożyciem tłuszczów i cukru sprzyja łagodzeniu wzdęć.
10. Często sięgaj po płyny. Unikaj jednak spożycia napojów gazowanych (np. piwa), alkoholu czy produktów zawierających kofeinę, np. kawę.
11. Ćwicz regularnie, aby poprawić proces trawienia.
12. Nie przejadaj się. Spożywaj posiłki powoli, dokładnie i spokojnie przeżuwaj pokarm.
13. Zwróć uwagę, aby żuć z zamkniętymi ustami, co pozwoli na uniknięcie połykania powietrza.
14. Możesz spróbować masować brzuch od prawej do lewej strony, co może wspomóc uwolnienie zgromadzonego w nim powietrza (2, 3, 4).

Kiedy zgłosić się do lekarza?

W niektórych przypadkach domowe sposoby na gazy mogą okazać się nieskuteczne i konieczna będzie wizyta u lekarza. W jakich sytuacjach wskazana jest konsultacja?

• jeżeli wzdęcia nie ustępują przez 3 tygodnie,
• zmiany w sposobie odżywiania nie pomogły w złagodzeniu wzdęć,
• dolegliwość ta występuje regularnie,
• wzdęcia to objaw towarzyszący chorobie, zaparciu, biegunce, wystąpieniu krwi w stolcu czy utracie masy ciała,
• odczuwany jest guzek w brzuchu lub występuje opuchlizna,
• wzdęcia utrudniają poruszanie się, czy realizowanie codziennych czynności (3).

Piśmiennictwo:

1. Słomka M., Małecka-Panas E. Wzdęcia i odbijania. Pediatr Med Rodz 2011; 7 (1): 30-34.
2. Gulbicka P., Grzymisławski M. Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie. Piel. Zdr. Publ. 2016; 6 (1): 69–76.
3. National Health Service. Bloating. Pobrany 25.04.2022 r. z https://www.nhs.uk/conditions/bloating/
4. Hunt R., Quigley E., Abbas Z., et al. Coping with common gastrointestinal symptoms in the community: a global perspective on heartburn, constipation, bloating, and abdominal pain/ discomfort. J Clin Gastroenterol 2014; 48 (7): 567–578.

OptiFibre® to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosuj pod kontrolą lekarza. Do postępowania dietetycznego u pacjentów z zaburzeniami funkcjonowania jelita grubego w celu ułatwienia wydalania resztek pokarmowych w zaparciach.